Día Internacional da Muller Rural: O feminismo como piar fundamental para repoboar o mundo rural
Nesta xornada, desde a Organización de Mulleres da Confederación Intersindical, queremos destacar o papel esencial das mulleres no ámbito rural e o impacto que o feminismo pode ter na revitalización destes territorios. As mulleres representamos unha forza laboral vital na agricultura, superando o 40% en países desenvolvidos e alcanzando ata o 50% en rexións de África e Asia, segundo a ONU.
Con todo, a pesar do noso labor no campo, as mulleres enfrontamos unha profunda desigualdade na posesión da terra. En moitos lugares, non contamos con dereitos de propiedade que nos permitan asegurar a nosa posición no medio rural, a pesar de que somos as principais responsables da produción de alimentos. Esta situación limita as nosas oportunidades e colócanos nunha situación de vulnerabilidade.
No noso país, vivir no medio rural supón un desafío constante. Atopámonos na primeira liña da protección ambiental e na loita por manter a poboación nas nosas comunidades. É necesario recoñecer que o labor das mulleres é fundamental para soster e revitalizar o tecido social e económico da “España baleirada”.
Por iso, desde a nosa organización esiximos aos poderes públicos e ás institucións políticas unha intervención urxente e decisiva que poña fin a esta desigualdade. É imperativo desenvolver unha estratexia de repoboación que incorpore unha perspectiva feminista, promovendo a igualdade real e efectiva en todos os ámbitos da vida rural. Cremos que, aínda que o machismo está presente tanto en áreas urbanas como rurais, no medio rural pódese atopar a oportunidade de construír unha sociedade máis xusta e igualitaria, cimentada en valores de cooperación e respecto. Unha sociedade na que a educación pública rural promova a coeducación e a igualdade desde a infancia.
Este proceso de repoboación non debe ser visto como unha ameaza, senón como unha oportunidade única para desenvolver un modelo de sociedade innovador, sostible e xusto. Con todo, non podemos limitarnos a enfoques illados en educación e cultura. É necesario que os gobernos de todos os niveis —locais, autonómicos, nacionais e europeos— leven a cabo políticas de cohesión territorial que melloren as infraestruturas e a conectividade no medio rural. A construción de autovías, a extensión do tren de alta velocidade e a proximidade a aeroportos son elementos esenciais para garantir a conexión destas zonas co resto do país.
Á vez, é urxente acabar coas “zonas de sombra” na cobertura dixital. A conectividade, tanto física como dixital, é clave para garantir a igualdade de oportunidades no mundo rural. Así, o feminismo convértese nun motor crucial para a revitalización destes territorios.
E por suposto, desde un sindicato como o STEG, non podemos deixar de esixir que se poña fin aos recortes nos servizos públicos esenciais, tales como a dependencia, a sanidade e a educación. Estes recortes afectan profundamente as zonas rurais, que xa de seu enfrontan limitacións no acceso a estes servizos básicos. En moitas ocasións, dá a impresión de que as administracións supoñen que os recortes en áreas rurais teñen un menor impacto, ou que os dereitos das persoas que alí viven poden ser ignorados sen consecuencias graves. Con todo, a realidade é moi distinta.
Cando se reduce o investimento en servizos de dependencia, moitas familias en zonas rurais perden o apoio necesario para coidar aos seus maiores ou a persoas con necesidades especiais. Isto incrementa a carga sobre as mulleres, quen, debido á falta de recursos, ven forzadas a asumir un rol de coidadoras en condicións de gran sacrificio e sen apenas apoio institucional. O mesmo sucede cos recortes en sanidade: cando se pechan centros de saúde, redúcense as horas de atención médica ou se suprimen servizos, as persoas que viven no ámbito rural deben percorrer longas distancias para acceder a tratamentos médicos básicos, o que non só é un inconveniente, senón un risco directo para o seu benestar e calidade de vida.
En canto á educación, os recortes supoñen menos recursos para as escolas rurais, que supón unha redución do persoal docente ou mesmo pechar centros. Isto pon en perigo o dereito a unha educación pública e de calidade para as nenas e nenos que viven nestas zonas, limitando as súas oportunidades e contribuíndo ao despoboamento dos nosos pobos. Sen unha educación axeitada, as novas xeracións non teñen un futuro garantido nos seus lugares de orixe, o que os empurra a buscar oportunidades nas cidades e contribúe ao círculo vicioso de despoboamento e abandono.
Os recortes en servizos públicos nas zonas rurais son, en última instancia, un acto de discriminación territorial que afecta de forma desproporcionada a quen xa viven nunha situación de desvantaxe. Por iso, esiximos que as administracións asuman a súa responsabilidade de protexer e fortalecer os servizos públicos en todas as áreas, asegurando igualdade de dereitos para quen elixe vivir no medio rural e contribúen ao mantemento dos nosos pobos, culturas e territorios. As áreas rurais merecen o mesmo nivel de investimento e atención que as áreas urbanas, e é noso deber como sindicato demandar que así sexa.
Nunca haberá unha repoboación do mundo rural, sen unha revolución.
Nunca haberá unha revolución sen o movemento feminista.
Asemblea de mulleres do STEG