A saúde das mulleres: unha cuestión de clase e xénero no contexto laboral
Desde a Organización de Mulleres da Confederación Intersindical, consideramos que é necesario abordar a cuestión da saúde das mulleres non só como un dereito humano universal, senón como unha problemática fondamente ancorada nas dinámicas de poder que rexen o noso sistema económico e social. A saúde das mulleres está intrinsecamente ligada ás condicións laborais e á discriminación estrutural que sofren nos seus postos de traballo e, de maneira máis ampla, no acceso aos servizos sanitarios.
O capitalismo, na súa procura perpetua de maximización de beneficios, relegou a saúde das traballadoras a un segundo plano. As mulleres, polo seu rol tradicional no ámbito doméstico e pola súa inserción no mercado laboral como traballadoras precarizadas, son obxecto de múltiples formas de opresión que afectan directamente ao seu benestar físico e mental. En moitos casos, as condicións laborais das mulleres son inadecuadas, con xornadas excesivas, salarios insuficientes e falta de protección social. Esta realidade intensifícase para aquelas que pertencen a sectores marxinais e racializados, que sofren unha dobre carga de explotación.
O acceso a unha atención sanitaria de calidade é un dereito básico; porén, dentro do sistema de saúde, as mulleres enfróntanse a barreiras significativas. A discriminación de xénero maniféstase de diversas formas: desde unha atención sanitaria deficiente até o estigma relacionado coas necesidades específicas de saúde das mulleres, como a saúde reprodutiva. Esta situación é particularmente alarmante nun contexto onde, estatisticamente, as mulleres son máis propensas a padecer enfermidades crónicas e mentais debido ao estrés laboral e á violencia de xénero.
As mulleres no sector sanitario, que asumen roles cruciais na atención á saúde, tamén son vítimas dun sistema que non valoriza adecuadamente o seu traballo. Estas traballadoras, moitas veces en condicións precarias e baixo a presión de cumprir con altos estándares de rendemento, ven como a súa saúde se deteriora debido a un contorno laboral hostil e pouco solidario. A sobrecarga emocional e física que implica coidar das demais persoas mentres se ignoran as propias necesidades é unha manifestación clara da falta de respecto polo traballo realizado polas mulleres, reafirmando a idea de que no capitalismo as traballadoras son consideradas meramente como ferramentas de produción.
Ademais, as políticas de saúde pública omiten frecuentemente considerar as necesidades específicas das mulleres, o que evidencia unha falta de comprensión e interese por parte do Estado e das institucións que deberían velar polo benestar colectivo. As políticas deseñadas en termos xerais non abordan as particularidades que enfronta a poboación feminina, incluíndo o acceso a métodos anticonceptivos, a atención pre e postpartol ou o tratamento de enfermidades que afectan de maneira desproporcionada ás mulleres.
Como organización sindical, consideramos fundamental sumar forzas para esixir cambios estruturais arredor da saúde laboral das mulleres. A loita por un sistema sanitario xusto debe ir acompañada da esixencia de dereitos laborais dignos. É necesario visibilizar a intersección entre a loita feminista e a loita de clases, entendendo que ambas forman parte dun mesmo proceso de liberación. É preciso promover a creación de comités de saúde nos centros de traballo, onde as traballadoras poidan avaliar as súas condicións laborais e propoñer solucións concretas e colectivas ás súas problemáticas específicas.
Cremos que é vital educar e concienciar sobre a importancia da saúde integral das mulleres, defendendo unha atención que non só sexa accesíbel, senón tamén respectuosa e libre de discriminación. A través da narrativa do benestar colectivo, podemos construír un modelo que poña por diante a saúde das mulleres e cuestione o actual sistema de explotación. Un modelo que respecte e recoñeza o traballo das mulleres en todas as súas dimensións, tanto no fogar como no espazo laboral.
Desde esta perspectiva, é imprescindíbel que tanto as políticas públicas como as directrices de saúde laboral integren unha perspectiva de xénero que recoñeza e aborde as desigualdades que persisten no acceso e na atención sanitaria. As políticas de saúde deben ser inclusivas e estar deseñadas coa participación activa das mulleres traballadoras, quen son as máis afectadas por estas problemáticas. Ademais, resulta fundamental que estas políticas garantan recursos suficientes para a atención da saúde sexual e reprodutiva, pois o control sobre os nosos corpos é un dereito que debemos reivindicar con forza.
Por último, é necesario recoñecer que o cambio na saúde das mulleres e no sistema sanitario en xeral só será posíbel se se produce unha transformación na estrutura de poder vixente. Só a través da loita colectiva e dunha organización sólida, as mulleres poderán desafiar a opresión capitalista e patriarcal que as oprime e explota. Só así poderemos construír un mundo onde a saúde deixe de ser un privilexio duns poucos e se converta nun dereito garantido para todas.
Por todo isto, desde a Organización de Mulleres da Confederación Intersindical continuaremos loitando por un sistema sanitario que recoñeza e valore a vida das mulleres traballadoras, esixindo condicións laborais dignas e un acceso equitativo á atención sanitaria.
Asemblea de mulleres do STEG
Organización de Mulleres da Confederación Intersindical